Πέμπτη 30 Δεκεμβρίου 2010

«Του κυρίου του η φωνή»: Η ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας

Βιβλίο για την ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας από τον Ηλία Καπετανάκη.

Το άλφα και το ωμέγα της ελληνικής δισκογραφίας αποτελεί το βιβλίο «Του κυρίου του η φωνή», γραμμένο από το δημοσιογράφο Ηλία Βολιώτη-Καπετανάκη, έκδοση του περιοδικού ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ. Στις 337 σελίδες του, ο αναγνώστης χαίρεται να διαβάζει στοιχεία που αφορούν την πορεία του τραγουδιού μας, από τα παλιά χρόνια του φωνογράφου, μέχρι τη σημερινή εποχή του CD. Mε τη βαθειά γνώση του ερευνητή και τη λογοτεχνική δύναμη του διανοούμενου περί του ελληνικού τραγουδιού, ο συγγραφέας παρουσιάζει το φιλμ μιας υπόθεσης πολιτισμού, που ξεκίνησε ως βιοτεχνία αγάπης για να γιγαντωθεί σε βιομηχανία ήχων. Ενα ιστορικό βιβλίο γύρω από την ιστορία της δισκογραφίας.

Μια ανθολόγηση των αναρίθμητων στοιχείων του πονήματος είναι ενδεικτική του πλούτου που απολαμβάνει κανείς διαβάζοντάς το. Έχουμε και λέμε:

-H παρθενική αποτύπωση ήχων επιτυγχάνεται το 1857 με τον «φωνοαυτόγραφο» του Γάλλο Εντουάρ Λεόν Σκοτ Μαρτενβίλ. Στις 30 Ιουλίου του ίδιου έτους ο Θωμάς Έντισον, ύστερα από πειράματα στο εργαστήριό του στο Νιου Τζέρσεϋ των ΗΠΑ, υποβάλλει στο Βρετανικό Γραφείο Διπλωμάτων αίτηση ευρεσιτεχνίας για την καταγραφή ηχητικών κυμάτων .

-Το πιο φημισμένο εμπορικό σήμα του 20ου αιώνα-ο σκύλος που ακούει φωνογράφο- κυκλοφόρησε το 1910 όταν η εταιρεία GRAMOPHONE μετονομάσθηκε σε HIS MASTER VOICE, αγοράζοντας την φωτογραφία-πίνακα του σκύλου Νίπερ, που είχε πουλήσει το αφεντικό του Φράνσις Μπάροντ, ζωγράφος από το Λίβερπουλ της Αγγλίας, αφού είχε προσπαθήσει ανεπιτυχώς να τον εκθέσει στη Βασιλική Ακαδημία.

-Η ΝΙΝΑ ήταν η πιο μακρόβια, μετά το 1954, ελληνική εταιρεία στις ΗΠΑ. Διατηρούσε παράρτημα στην Ελλάδα από το 1961 και «έζησε» μέχρι το 1978.

-Στην COLYMBIA και στην RCA - VICTOR υπάρχουν οι πρώτοι αξιόπιστοι κατάλογοι ελληνικής δισκογραφίας στην Αμερική. Στην περίοδο 1896-1942 δισκογραφήθηκαν 2.680 ελληνικά τραγούδια, ενώ μέχρι το 1960 εκδόθηκαν περίπου 12.000 όλων των ειδών από εταιρείες ελληνικών συμφερόντων.

-Στην εφημερίδα «Ακρόπολις» καταχωρίζεται στις 19 Μαΐου του 1896 η πρώτη διαφήμιση του «γραφόφωνου» αντί 700 δραχμών.

-Στο λαϊκό πάλκο το μικρόφωνο φαίνεται να εμφανίζεται γύρω στα 1947 -1948 μόνο για το διάστημα 8-11 το βράδυ, διότι μετά ήταν οι ώρες «κοινής ησυχίας».

-Ο έως τώρα ευρεθείς πρώτος λαϊκός δίσκος με το όνομα του συνθέτη στην ετικέτα του δίσκου κυκλοφόρησε το 1924 και περιέχει τη «Σμυρνιά» του Παναγιώτη Τούντα, ο οποίος είχε αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση του νεοσύστατου εγχώριου παραρτήματος της ODEON.

-Σύμφωνα με τα διασωθέντα, με ημερομηνία Ιη Οκτωβρίου του 1929, συμβόλαια της COLYMBIA των αδελφών Λαμπρόπουλοι, ο τραγουδιστής Ευάγγελος Σωφρονίου οφείλει να τραγουδήσει δεκαπέντε αμανέδες και δημοτικά με εφ΄άπαξ αμοιβή 500 δραχμές το ένα. Αν παραβεί τους όρους πληρώνει πρόστιμο 10.000 δραχμών για κάθε, αναφερόμενο στο συμβόλαιο, τραγούδι!

-Το πρώτο ελληνικό σαρανταπεντάρι κυκλοφόρησε στην αγορά στις 27 Ιανουαρίου του 1958 και ήταν η «Γερακίνα» και «Τα νησιώτικα συρτά», οδηγώντας το γραμμόφωνο στο… χρονοντούλαπο της ιστορίας.

-Ο τελευταίος δίσκος 45 στροφών κυκλοφόρησε το 1980.

-Ο πρώτος δίσκος μακράς διαρκείας (long play) έγινε στην Ελλάδα στις 15 Φεβρουαρίου του 1961 με τίτλο «Έλατα και θυμάρι» και αμέσως μετά ο δίσκος «Τραγουδήστε μαζί μας» με τραγούδια των: Γρηγόρη Μπιθικώτση, Μανώλη Αγγελόπουλου, Στράτου Διονυσίου, Αντώνη Ρεπάνη, ΚαίτηςΓκρέυ και εξώφυλλο του Σπύρου Βασιλείου.

-Ο Αλέκος Πατσιφάς ίδρυσε το 1964 την εταιρεία LYRA δίνοντας έμφαση στο «έντεχνο» τραγούδι. Την ετικέτα της εταιρείας φέρει ο πρώτος ελληνικός χρυσός δίσκος 33 στροφών, που το 1969 ξεπερνά σε πωλήσεις τα 100.000 αντίτυπα και είναι «Ο δρόμος» του Λευτέρη Παπαδόπολου και Μίμη Πλέσσα.

-Το 1987 εμφανίζονται στην αγορά οι πρώτοι ψηφιακοί δίσκοι (Compact disk) προκαλώντας στη δεκαετία του 1990 ένα απίστευτο πληθωρισμό πωλήσεων, αφού μόνο το 1996 πουλήθηκαν, με τη μέθοδο των προσφορών σε πάσης φύσεως έντυπα, 23 εκατομμύρια CD.

-Η ελληνική COLYMBIA στη Ριζούπολη(παράρτημα της πολυεθνικής EMI) που απασχολούσε 400 άτομα σε τρείς βάρδιες και το 1977 έφερνε συνάλλαγμα 5 εκατομμυρίων δολαρίων, χτυπήθηκε με τη χρεοκοπία της μητρικής εταιρείας, με αποτέλεσμα να κλείσει το ελληνικό εργοστάσιο ως ασύμφορο.

-Το 1990 η ελληνική EMI απορροφά την ODEON-PARLOPHON, MINOS και σχηματίζει την MINOS-EMI με διευθύνοντα σύμβουλο τον Mάκη Μάτσα. Ο τελευταίος δίσκος που γεννήθηκε στο ιστορικό χώρο της Ριζούπολης έχει τίτλο «Πάμε βόρεια» και τραγουδάει ο Νίκος Νομικός, με το ελληνικό τραγούδι να έχει στραφεί πια σε λαϊκοπόπ άσματα.

Όπως σημειώνει ο συγγραφέας, «το διαδίκτυο, το mp3, οι συμπιεσμένες ηλεκτρονικές μνήμες, και γενικά η ασύδοτη τεχνολογική εξέλιξη οδηγεί στην τυποποιημένη υποκουλτούρα που βαφτίζεται… διεθνές τραγούδι».

Ένα βιβλίο-Βίβλος για την εξέλιξη της δισκογραφίας, από τα «χειροποίητα» στα ψηφιακά τραγούδια.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου