Η κρίση γέννησε το εμείς

Η έλλειψη πόρων μέσα στο 2010 οδήγησε σε δράσεις με περισσότερη ευρηματικότητα, ιδέες και συλλογικότητα

Με μια δυναμική επιστροφή στις έννοιες της ομάδας, της συλλογικότητας, της ευρηματικότητας και της ενεργού συμμετοχής του κοινού τελειώνει το 2010.

Μια σειρά από εναλλακτικούς χώρους και καλλιτεχνικές δραστηριότητες έκαναν την ανάγκη, όχι απλώς φιλοτιμία, αλλά και αποτέλεσμα, με χαμηλού κόστους παραστάσεις, εκθέσεις, ταινίες, προβολές. Και με το κοινό να εντοπίζει, να συμμετέχει και να απολαμβάνει ακόμη και δωρεάν ή με προαιρετικό αντίτιμο. Τα ονόματα μερικών από αυτές τις ομάδες και τους χώρους δεν είναι τυχαία: «Κινητήρας», «Συνεργείο», «ΕΔΩ», «Exile Room». Δείχνουν ότι κάτι κινείται, ότι υπάρχει ανησυχία, θέληση και αναζήτηση, ότι αποστασιοποιούνται από το νωθρό κατεστημένο και ότι αντιλαμβάνονται την ανάγκη του κοινού να δει καλλιτεχνικά γεγονότα να συμβαίνουν με έναν διαφορετικό τρόπο. Οι πάντες πια αναγκάζονται να δουν τα πράγματα με λιγότερα μέσα και, παρά τους περιορισμένους προϋπολογισμούς, να παράγουν ιδέες και καλλιτεχνική δράση.

Οι περασμένοι μήνες άνοιξαν τον δρόμο σε μια νέα μορφή κολεκτίβας, σε στέγες τέχνης χωρίς βελούδινα καθίσματα, οι οποίες όμως στέγασαν εναλλακτικές προτάσεις δημιουργίας. Με τον συνασπισμό χώρων διασκέδασης και τη μετατροπή τους σε πολιτιστικό κέντρο, με τη συστέγαση ομάδων, με τη δημιουργία low budget ταινιών, ακόμη και με μια απλή φωτογραφική μηχανή, με την προβολή ντοκιμαντέρ με δωρεάν ποτά και ένα πιάτο τσίλι, με παραστάσεις σε διαμερίσματα, τα πράγματα αλλάζουν: σε σημείο να παρασύρουν και κάποιους πιο ευέλικτους από τους παραδοσιακά δυσκίνητους φορείς.

Μουσεία, όπως το Νομισματικό και το Κυκλαδικής Τέχνης, έδειξαν ότι μπορούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και να απαντήσουν στην κρίση, όχι με θηριώδη εκτός κλίμακας γεγονότα, αλλά με μικρού μεγέθους ελκυστικές εκθέσεις.

Το 2010, παρά την οικονομική δυσπραγία ή ίσως και εξαιτίας της, άνοιξε έναν νέο δρόμο στον τρόπο παραγωγής τέχνης. Το κοινό τον ανακάλυψε, τον επιβράβευσε και περιμένει τα επόμενα βήματα.

ΘΕΑΤΡΟ: Επιβίωση χωρίς κρατικές πλάτες

Γιωτα Συκκα

Eίναι εντυπωσιακό τι έχουν σκαρφιστεί και τι έχουν ανακαλύψει οι νέες ομάδες στο θέατρο. Αποθήκες, μπαρ, συνεργεία, χαμαιτυπεία, μέχρι διαμερίσματα, υπόγεια και γκαρσονιέρες, πούλμαν, παλιά νεοκλασικά, μουσεία και το πρώην κρατητήριο της Γκεστάπο, βγάζοντας τη θεατρική πράξη από την παραδοσιακή της μορφή.

Οι δύσκολοι καιροί τα κάνουν όλα αυτά must, όχι γιατί είναι έξυπνες και οικονομικές λύσεις αλλά επειδή το νέο δυναμικό του θεάτρου δείχνει πως μπορεί να επιβιώσει και να ξεχωρίσει και χωρίς κρατικές πλάτες.

Ο Γιάννης Καλαβριανός με τις «Παραλογές ή Μικρές καθημερινές τραγωδίες» που επαναλήφθηκε για 20 παραστάσεις στο Bios, με λίστες αναμονής, οι ΑbOvo, οι Blitz, οι Vatistas, ο Ευριπίδης Λασκαρίδης, οι «Οχι Παίζουμε» και ο Γιώργος Σαχίνης, η Σοφία Καραγιάννη, ο Βασίλης Νούλας, ο Γκίγκη Αργυροπούλου με τους Mklutra, Ρόζα Προδρόμου, ο Βασίλης Μαυρογεωργίου, ο Κώστας Γάκης κ.ά., είναι ορισμένοι από τους πρωταγωνιστές αυτής της τάσης όπως και οι ηθοποιοί του ΚΘΒΕ που κάνουν το θέατρο «Κατ’ Οίκον» και το «Εκείνος κι εκείνος» στη Θεσσαλονίκη. Κάποιοι απ’ αυτούς είναι μέλη της «Κίνησης Μαβίλη», άλλους τους παρακολουθούμε στο υπόγειο του Ιδρύματος Κακογιάννη συμμετέχοντας στο φεστιβάλ που οργάνωσε το «Σπίρτο», κι άλλους σε χώρους διαφορετικούς στην πόλη.

Παραστάσεις με δέκα ή 12 ευρώ και κάποιες απ’ αυτές με εθελοντική εισφορά όπως της Ομάδας Παραστατικών Τεχνών που παρουσιάζουν το έργο «Dominatrix» σε γκαρσονιέρα.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ: Αναπάντεχοι επισκέπτες

Γιωτα Συκκα

Η κρίση φέρνει κόσμο στα ελληνικά μουσεία. Ειδικά εκείνα που έδειξαν γρήγορα αντανακλαστικά. Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, μετά την επιτυχία του «Ερωτα» που έφερε 100.000 επισκέπτες, κερδίζει πάλι τις εντυπώσεις σε αυτούς τους γκρίζους καιρούς με μια μικρή έκθεση, η οποία κλείνει το μάτι και δημιουργεί ελπίδες στο κοινό. Στον κύκλο των αναπάντεχων επισκέψεων μας ήρθε καλεσμένη η «Αθηνά από το Αρέτσο» και το αντίγραφό της, που θαυμάζει το κοινό στην αίθουσα του Μεγάρου Σταθάτου μαθαίνοντας την ιστορία της από το σχετικό φιλμάκι.

Μια μικρή έκθεση, οικονομική, που βασίζεται στην πολιτική του μουσείου και τον προγραμματισμό, στα οικονομικά πακέτα και στις προσφορές για τον κόσμο, η οποία στηρίζει τις μόνιμες συλλογές, «Το ξεχασμένο παρελθόν της Ευρώπης» και την έκθεση για τη Βάσω Κατράκη.

Ενα μουσείο γεμάτο ακόμη και από σχολεία της επαρχίας, τα οποία έρχονται με κάθε ευκαιρία, σπάει το κλίμα της μιζέριας και της αδράνειας.

ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ: Εκανε τη διαφορά

Στον καιρό της οικονομικής ύφεσης, το Νομισματικό Μουσείο έκανε τη διαφορά ανάμεσα στα υπόλοιπα του Δημοσίου, προβάλλοντας, εκτός από τις μόνιμες συλλογές, μικρά σύνολα που σχετίζονται με το χρήμα και την κρίση και ενδιαφέρουσες ιστορίες αξιοποιώντας πάνω απ’ όλα τη δική του, του Ιλίου Μελάθρου, το οποίο ήταν και κατοικία του Σλήμαν. Η ημερίδα για τον 19ο αιώνα έδειξε τη δίψα του κοινού, η διοργάνωση της έκθεσης με τους Βέλγους έφερε τους διπλωμάτες, η εκδήλωση της Πανσελήνου και οι θεματικές επισκέψεις του αδιέξοδου Αυγούστου. Από τότε και έως σήμερα το μουσείο διπλασίασε το κοινό του. Η έλλειψη χρήματος οδηγεί στο Νομισματικό για ενημέρωση, αλλά και στο Επιγραφικό Μουσείο, που ξεχώρισε με τον εθελοντισμό και μια γιορτή στην Τοσίτσα έχοντας συμπαραστάτη του την περιοχή των Εξαρχείων.